Sakramenty
Chrzest:
INSTRUKCJA BISKUPA PŁOCKIEGO
O OŚWIADCZENIU KANDYDATÓW NA RODZICÓW CHRZESTNYCH
2. Odwołując się do zapisów adhortacji Amoris laetitia, gdzie papież Franciszek zaznacza: „Jesteśmy powołani do kształtowania sumień, nie zaś domagania się, by je zastępować” (nr 37) - przed udzieleniem sakramentu chrztu św., kandydaci na rodziców chrzestnych w diecezji płockiej wypełniają stosowne: Oświadczenie kandydata na ojca chrzestnego / Oświadczenie kandydatki na matkę chrzestną (por. wzór wg zał. 1 i 2). To Oświadczenie pomocą w rozeznaniu przez samego kandydata / kandydatkę, czy powinien podejmować tę funkcję.
3. Kandydat / kandydatka otrzymuje wskazane Oświadczenie w kancelarii parafialnej parafii faktycznego zamieszkania. Osoba ta, wsparta pomocą w rozeznaniu przez swojego duszpasterza, zostaje doprowadzona do podjęcia decyzji o złożeniu podpisu na tym dokumencie lub zaniechaniu tego działania. Duszpasterz jest osobą towarzyszącą kandydatowi / kandydatce w rozeznaniu, zaś to sam kandydat / sama kandydatka w swoim sumieniu ma rozstrzygnąć, czy spełnia wskazane warunki. Podpis jest dodatkową motywacją do złożenia prawdziwego oświadczenia.
4. Jako załącznik do Oświadczenia kandydaci składają zaświadczenie o przyjęciu sakramentu bierzmowania (co zakłada, że kandydat został wcześniej ochrzczony i przyjął już Najświętszą Eucharystię).
5. Jeśli kandydat / kandydatka uznaje, że spełnia wszystkie wskazane warunki i składa podpis oraz przedstawia wspomniane zaświadczenie, wówczas na tej podstawie duszpasterz potwierdza swoim podpisem w drugiej części dokumentu zdatność kandydata / kandydatki do podjęcia funkcji chrzestnego / chrzestnej. Oryginał Oświadczenia otrzymuje kandydat / kandydatka, natomiast kopię pozostawić w kancelarii parafialnej.
6. Można żywić nadzieję, że jasne sformułowanie na piśmie wskazań i przedstawienie ich kandydatowi / kandydatce do podpisu, choć być może nie ustrzeże od fałszowania przez nich sytuacji życiowej dla pełnienia za wszelką cenę funkcji rodzica chrzestnego, to może w znaczący sposób przyczynić się do ograniczenia wielu sporów w kancelariach parafialnych.
7. Przed chrztem należy zorganizować katechezę dla rodziców i chrzestnych (por. XLIII Synod Diecezji Płockiej, Źródło i szczyt. Życie liturgiczne i sakramentalne w Diecezji Płockiej, n. 44) celem objaśnienia teologii i celebracji chrztu.
Płock, dn. 10 lutego 2020 r.
Nr 336/2020† Piotr Libera, Biskup Płocki
Ks. Piotr Grzywaczewski, Kanclerz
Terminy Chrztów:
- druga niedziela miesiąca na Mszy św. o godz. 11:30
- dziecko do chrztu należy zgłosić w kancelarii parafialnej przynajmniej na 2 tygodnie przed udzieleniem sakramentu
- w nadzwyczajnych sytuacjach termin ustala się z Proboszczem parafii
Dokumenty:
Chrzest dziecka zgłaszają rodzice lub opiekunowie prawni w kancelarii parafialnej, okazując wymagane dokumenty:
- dowód osobisty rodziców
- odpis aktu urodzenia dziecka
- świadectwo zawarcia sakramentalnego małżeństwa (jeśli zawarli je poza parafią)
- dane o rodzicach chrzestnych (imiona, nazwiska, wiek, adres zamieszkania)
- zaświadczenia z parafii zamieszkania rodziców chrzestnych o praktykowaniu wiary
- w przypadku gdy rodzice nie mieszkają na terenie parafii, zgoda na chrzest wydana przez Proboszcza parafii zamieszkania
Rodzice chrzestni
Kan. 872 - Przyjmujący chrzest powinien mieć, jeśli to możliwe, chrzestnego. Ma on dorosłemu towarzyszyć w chrześcijańskim wtajemniczeniu, a dziecko wraz z rodzicami przedstawiać do chrztu oraz pomagać, żeby ochrzczony prowadził życie chrześcijańskie odpowiadające przyjętemu sakramentowi i wypełniał wiernie złączone z nim obowiązki.
Kan. 873 - Należy wybrać jednego tylko chrzestnego lub chrzestną, albo dwoje chrzestnych.
Kan. 874 - § 1. Do przyjęcia zadania chrzestnego może być dopuszczony ten, kto:
1. jest wyznaczony przez przyjmującego chrzest albo przez jego rodziców, albo przez tego, kto ich zastępuje, a gdy tych nie ma, przez proboszcza lub szafarza chrztu, i posiada wymagane do tego kwalifikacje oraz intencję pełnienia tego zadania;
2. ukończył szesnaście lat, chyba że biskup diecezjalny określił inny wiek albo proboszcz lub szafarz jest zdania, że słuszna przyczyna zaleca dopuszczenie wyjątku;
3. jest katolikiem, bierzmowanym i przyjął już sakrament Najświętszej Eucharystii oraz prowadzi życie zgodne z wiarą i odpowiadające funkcji, jaką ma pełnić;
4. jest wolny od jakiejkolwiek kary kanonicznej, zgodnie z prawem wymierzonej lub deklarowanej;
5. nie jest ojcem lub matką przyjmującego chrzest.
§ 2. Ochrzczony, należący do niekatolickiej wspólnoty kościelnej, może być dopuszczony tylko razem z chrzestnym katolikiem i to jedynie jako świadek chrztu.
Idąc za przepisem powyższego kanonu 874, § 1 oraz Instrukcji duszpasterskiej Episkopatu o udzielaniu sakramentu chrztu świętego dzieciom należy pamiętać, że przepisy te zabraniają wyznaczania na rodziców chrzestnych osoby żyjące w grzechu ciężkim. Zakaz ten odnosi się do osób mieszkających bez ślubu kościelnego czy też rozwiedzionych, którzy zawarli związek cywilny. Zakaz ten dotyczy także osób tej samej płci mieszkających razem i żyjących w grzechu ciężkim. Instrukcja KEP o udzielaniu sakramentu chrztu dzieciom zabrania także dopuszczać do funkcji chrzestnego młodzież nieuczęszczającą na katechizację (należy tutaj żądać odpowiednich zaświadczeń). Jeśli duszpasterz nie zna osoby, która pragnie przyjąć funkcję chrzestnego, winien zażądać od niej odpowiedniego świadectwa kwalifikacyjnego z parafii miejsca zamieszkania.
Osoby z niekatolickich wspólnot chrześcijańskich i innych religii nie mogą być dopuszczane do posługi chrzestnych w Kościele Katolickim z jednym wyjątkiem, który dotyczy chrześcijanina należącego do Kościoła Prawosławnego pod warunkiem, że pierwszym chrzestnym będzie zawsze katolik. Ta możliwość obowiązuje również katolika, który może być chrzestnym w Kościele prawosławnym. Dopuszcza się osobę prawosławną do pełnienia funkcji chrzestnego tylko w przypadku słusznej przyczyny, zapewniając zawsze osobie przyjmującej sakrament chrztu świętego wychowanie katolickie. Warunkiem, by jednym z chrzestnych mógł był prawosławny, jest wola rodziców dziecka lub katechumena. Kandydat na chrzestnego z Kościoła prawosławnego musi spełniać wymagania solidnego spełniania obowiązków chrześcijańskich w swoim Kościele.
Chrześcijanie ze wspólnot protestanckich mogą pełnić jedynie funkcję świadka przy chrzcie katolika, zawsze razem z chrzestnymi katolickimi. Zadaniem świadka jest jedynie zaświadczyć o zaistniałym fakcie udzielenia chrztu.
Nie powinno się wybierać osób ze wspólnot protestanckich lub prawosławnych, które nie są godne pełnić zadań świadka. By nie dopuścić do tej posługi takiej osoby, świadek powinien przedstawić zaświadczenie religijno-moralne od swojego duszpasterza (odpowiednio duchownego prawosławnego lub pastora prawosławnego) o religijności i dobrej opinii w społeczeństwie.
NALEŻY PODKREŚLIĆ, ŻE KATOLIK NIE MOŻE PEŁNIĆ FUNKCJI ŚWIADKA SAKRAMENTU CHRZTU ŚWIĘTEGO!!!
Idąc za tym przepisem jest niedopuszczalne, aby osoby należące do Kościoła Katolickiego, ale żyjące w sytuacji, która powoduje, że nie mogą pełnić funkcji chrzestnych były dopuszczane jako świadek chrztu. Takie rozwiązanie może wśród wiernych budzić wątpliwości i być powodem zgorszenia. Katolicy żyjący w związkach niesakramentalnych nie mogą być dopuszczani pod żadnym pozorem do pełnienia funkcji chrzestnego, czy świadka chrztu.
Chrzestni spoza Parafii powinny legitymować się odpowiednim zaświadczeniem od swego księdza proboszcza. Przed uroczystością chrzcielną rodzice i chrzestni powinni skorzystać z sakramentu pokuty, a w czasie Mszy św. przyjąć Komunię św.
Chrzest dzieci ze związków niesakramentalnych
DEKRET BISKUPA PŁOCKIEGO
W SPRAWIE UDZIELANIA CHRZTU DZIECIOM,
KTÓRYCH RODZICE, NIE MAJĄC PRZESZKÓD MAŁŻEŃSKICH,
TRWAJĄ W ZWIĄZKU NIEKANONICZNYM
W trosce o jednolitą praktykę duszpasterską w przypadkach prośby o udzielenie chrztu dziecku rodziców niezwiązanych przeszkodami małżeńskimi, którzy trwają w związku niekanonicznym, mając na uwadze przepis kan. 868 §1, n. 2 Kodeksu Prawa Kanonicznego oraz p. 2 Instrukcji duszpasterskiej Episkopatu o udzielaniu sakramentu chrztu świętego dzieciom z 1975 r., zarządzam, co następuje, ad experimentum, na okres jednego roku do dn. 10 lutego 2021 r.:
1. W odpowiedzi na prośbę rodziców o udzielenie chrztu ich dziecku proboszcz/administrator parafii powinien usilnie ich zachęcić do zawarcia małżeństwa kanonicznego.
2. W przypadku wyraźnej odmowy zawarcia małżeństwa kanonicznego przez rodziców dziecka, proboszcz/administrator parafii wyjaśnia im przepis kan. 868 § 1, n. 2 KPK, w myśl którego warunkiem udzielenia chrztu (w każdej sytuacji) jest istnienie uzasadnionej nadziei, że dziecko będzie wychowane w wierze katolickiej, tymczasem lekceważenie sakramentu małżeństwa przez rodziców dziecka nie daje gwarancji, że będzie ono wychowane w tej wierze. W związku z tym proboszcz/administrator parafii zaproponuje rodzicom odłożenie chrztu ich dziecka do czasu zawarcia przez nich małżeństwa kanonicznego.
3. Jeśli rodzice dziecka nadal wyraźnie odmawiają zawarcia małżeństwa kanonicznego i podtrzymują swoją prośbę, proboszcz/administrator parafii poprosi rodziców dziecka i proponowanych przez nich chrzestnych o pisemne zobowiązanie do wychowania dziecka w wierze katolickiej.
4. Treść pisemnego zobowiązania, o którym mowa w p. 3, powinna być następująca: „My (imiona i nazwiska rodziców dziecka) oraz my (imiona i nazwiska chrzestnych), świadomi obowiązków rodziców dziecka oraz obowiązków jego chrzestnych, zobowiązujemy się do wychowania (imię i nazwisko dziecka) w wierze katolickiej” (miejscowość, data i podpisy).
5. Pisemne zobowiązanie, o którym mowa w p. 3, rodzice dziecka i proponowani przez nich chrzestni składają w dwóch egzemplarzach. Jeden egzemplarz zostaje w archiwum, drugi przekazuje się rodzicom dziecka.
6. Po złożeniu zobowiązania, o którym mowa w p. 3, należy udzielić dziecku chrztu.
7. W trosce o dobro duchowe rodziców ochrzczonego dziecka proboszcz/administrator parafii, do której należą, powinien wykorzystać różne sytuacje duszpasterskie do rozmowy z nimi na temat zawarcia przez nich małżeństwa kanonicznego.
Płock, dn. 10 lutego 2020 r.
Nr 337/2020
† Piotr Libera, Biskup Płocki
Ks. Piotr Grzywaczewski, Kanclerz
Chrzest z wody
W niebezpieczeństwie śmierci dziecka, jeżeli warunki nie pozwalają na uroczysty chrzest w kościele, należy ochrzcić je "z wody" w domu lub w szpitalu, a później - w czasie ustalonym z duszpasterzami - uzupełnić obrzęd w kościele. Sakrament chrztu można udzielić tylko raz.
BIERZMOWANIE:
Bierzmowanie przyjmują uczniowie, którzy ukończyli I klasę szkoły średniej.
PAMIĘTAJ - jako kandydat do Sakramentu Bierzmowania ZOBOWIĄZUJESZ SIĘ DO:
Szacunku wobec Boga i drugiego człowieka w słowach, gestach i zachowaniach zarówno w szkole jak i poza nią;
Systematycznego uczestnictwa w katechezie szkolnej i parafialnej z uwzględnieniem postawy pełnej kultury i szacunku jako ucznia wobec nauczyciela oraz kolegów i koleżanek;
Zdobycia wymaganej wiedzy i otrzymywania pozytywnych ocen semestralnych;
Uzyskania pozytywnej opinii księdza lub katechety;
Godnego uczestnictwa w niedzielnej Mszy Świętej;
Uczestnictwa w zaplanowanych spotkaniach i próbach;
Codziennej, wytrwałej modlitwy o dary Ducha Świętego;
Uczestnictwa w rekolekcjach adwentowych i wielkopostnych oraz spowiedziach okresowych;
W okresie przygotowania obejść zgodnie z regułami - Dziewięć Pierwszych Piątków Miesiąca;
Zdania egzaminu końcowego w Parafii zamieszkania.
Potrzebne dokumenty:
- metryka chrztu
- zaświadczenie o uczestnictwie w katechezie szkolnej lub ostatnie świadectwo katechizacji oraz opinia katechety
- w przypadku osób starszych - świadectwo ukończenia katechizacji szkolnej
- by zgłosić się do bierzmowania, trzeba wypełnić stosowny formularz, który można odebrać w zakrystii albo kancelarii parafialnej.
Małżeństwo:
"Na początku stworzenia Bóg stworzył ich jako mężczyznę i kobietę: dlatego opuści człowiek ojca swego i matkę i złączy się ze swoją żoną, i będą oboje jednym ciałem. A tak już nie są dwoje, lecz jedno ciało. Co więc Bóg złączył, tego człowiek niech nie rozdziela!" (Mk 10,6-9)
Narzeczeni powinni się zgłosić do kancelarii parafialnej w nieprzekraczalnym terminie 3 miesięcy przed planowanym ślubem przynosząc ze sobą:
1. Aktualne świadectwo chrztu św. (ważność 3 miesiące z tolerancją do 6 miesięcy), na którym powinna być adnotacja o Sakramencie Bierzmowania (lub oddzielny dokumenty potwierdzający przyjęcie Sakramentu Bierzmowania)
2. Świadectwo ukończenia katechizacji przedmałżeńskiej.
3. Zaświadczenia z USC do ślubu konkordatowego (ważne 6 m-cy)
4. Dowód osobisty
5. W przypadku. gdy kandydaci do małżeństwa nie są związani z parafią (ani narzeczony ani narzeczona) zgłaszają się do kancelarii parafialnej jednego z narzeczonych w celu spisania protokołu przedmałżeńskiego z w/w dokumentami. Następnie otrzymują Licencję, która upoważnia do pobłogosławienia małżeństwa w parafii .
6. Istnieje również możliwość wydania w kancelarii parafialnej jednego z narzeczonych zgody na przeprowadzenie badania kanonicznego poza parafią zamieszkania. Wówczas narzeczeni do dokumentów w punkcie 1,2,3,4 dołączają otrzymaną zgodę i następuje spisanie protokołu w parafii .
7. Wdowiec lub wdowa: kościelny (nie cywilny!) dokument śmierci współmałżonka.
8. Niepełnoletni – pozwolenie Sądu dla nieletnich, Rodziców i Księdza Biskupa
9. W terminie późniejszym przedstawiają:
Zaświadczenie ze spotkań dla narzeczonych i poradnictwa rodzinnego
Świadectwo wygłoszonych zapowiedzi z innych parafii
Zaświadczenie o odbytych dwóch spowiedziach przedślubnych
10. Rozmowa duszpasterska przed ślubem w 2 etapach:
· Spisanie protokołu przedślubnego oraz wystawienie zapowiedzi, inne ustalenia szczegółowe. Spisanie protokołu zajmuje ok. 1 godz., dlatego należy umówić się na konkretny termin w godzinach urzędowania kancelarii.
· Druga rozmowa kilka dni przed ślubem (po złożeniu wszystkich dokumentów).
INSTRUKCJA BISKUPA PŁOCKIEGO
O PRZYGOTOWANIU I SPRAWOWANIU SAKRAMENTU MAŁŻEŃSTWA W DIECEZJI PŁOCKIEJ
Wprowadzenie
1. Chrystus zaszczycił swoją obecnością zaślubiny w Kanie Galilejskiej, a przez wstawiennictwo Maryi pomógł nowożeńcom w ich owocnym przeżyciu (por. J 2, 1-11). Radość zaślubin nowych małżonków jest od wieków radością całej wspólnoty Kościoła. Przez swoją miłość małżeńską pragną oni ukazywać miłość Chrystusa-Oblubieńca do Jego Oblubienicy-Kościoła. Ten ważny dzień zawarcia sakramentu małżeństwa wymaga właściwego przygotowania narzeczonych.
2. Troskę o sakrament małżeństwa wyraził już zwołany przeze mnie 43. Synod Płocki, który w trzech dokumentach poruszył kwestię właściwego przygotowania do ślubu1]. Pozostają one ważne i aktualne. Doświadczenie wizytacji pasterskich, obserwacje Duszpasterstwa Rodzin Diecezji Płockiej, Wydziału ds. Rodzin Kurii Diecezjalnej Płockiej i Referatu do spraw Muzyki Kościelnej i spraw Organistowskich, uwagi księży dziekanów i dekanalnych duszpasterzy rodzin oraz wielu kapłanów i wiernych świeckich przynoszą wciąż nowe spostrzeżenia, które domagają się uregulowania, ujednolicenia i doprecyzowania, co należy czynić, a czego unikać podczas przygotowania i sprawowania sakramentu małżeństwa w Diecezji Płockiej.
3. Celem niniejszej instrukcji jest podkreślenie wielu dobrych praktyk, ale też jasne wskazanie nieprawidłowości w poprawnym sprawowaniu sakramentu małżeństwa. Troska o to jest zadaniem nie tylko biskupa, ale także wszystkich kapłanów i wiernych świeckich. Wymaga ona jednomyślności i współdziałania, aby nie powodować wśród wiernych zdziwienia czy mylnego wrażenia, jakoby pewne czynności czy praktyki były zakazane w jednej parafii, a dozwolone w innej. Korzystając z bogactwa tradycji diecezji, wydobywamy z jej skarbca „rzeczy stare i nowe” (por. Mt 13, 51).
Czas i miejsce zawierania sakramentu małżeństwa
4. Jak wskazuje rytuał, sakrament małżeństwa może być zawierany w każdym czasie, poza wskazanymi dniami liturgicznymi. Zakazane jest sprawowanie małżeństwa w Wielki Piątek Męki Pańskiej i w Wielką Sobotę. Co do wesela jednak, zgodnie z IV przykazaniem kościelnym, należy uświadomić nowożeńcom, że w czasie całego okresu Wielkiego Postu należy powstrzymać się od zabaw. Co do piątków, w wykładni tegoż przykazania Konferencja Episkopatu Polski przypomniała: „Nowelizacja zapisu czwartego przykazania nie zmienia w niczym dotychczasowego charakteru każdego piątku jako dnia pokutnego, w którym katolicy powinni «modlić się, wykonywać uczynki pobożności i miłości, podejmować akty umartwienia siebie przez wierniejsze wypełnianie własnych obowiązków, zwłaszcza zaś zachowywać
wstrzemięźliwość» (zob. kan. 1249-1250). Wyjątkiem są jedynie przypadające wtedy uroczystości. Jeśli zatem w piątek katolik chciałby odstąpić ze słusznej przyczyny od pokutnego przeżywania tego dnia, winien uzyskać odpowiednią dyspensę”]. Urządzanie wesel w piątki
wymaga zatem postarania się o stosowną dyspensę3].
5. „Zwyczajnym i zalecanym miejscem sprawowania celebracji sakramentu małżeństwa jest kościół jako miejsce poświęcone i przeznaczone do sprawowania liturgii. Zezwolenia biskupów na inne rozwiązania mają charakter indywidualny, są wyjątkowe i powinny takimi pozostać ze szczególnie poważnych przyczyn. Nie należy zezwalać na zawieranie małżeństwa poza miejscem świętym bez poważnej przyczyny, której nie mogą stanowić racje natury komercyjnej czy wynikające z ekstrawagancji, próżności lub naśladowania zwyczajów obcych tradycji katolickiej”4].
Liturgia sakramentu małżeństwa
6. Małżeństwo zasadniczo winno zawierać się podczas Mszy św. Należy więc uświadomić nowożeńcom, w jaki sposób mogą ubogacić liturgię sakramentu, w porozumieniu z księdzem proboszczem i organistą, wybierając odpowiednie osoby do odczytania czytań mszalnych, śpiewu psalmu responsoryjnego (psałterzystę), przedstawienia wezwań modlitwy powszechnej czy też przyniesienia darów ofiarnych.
7. Wielu wiernych ma wątpliwości, czy ich udział we Mszy św. obrzędowej w sobotę jest równoznaczny z wypełnieniem obowiązku niedzielnego, który normuje Kodeks Prawa Kanonicznego: „Nakazowi uczestnictwa we Mszy św. czyni zadość ten, kto bierze w niej udział, gdziekolwiek jest sprawowana w obrządku katolickim, bądź w sam dzień świąteczny, bądź też wieczorem dnia poprzedzającego” (kan. 1248 § 1). XLIII Synod Płocki reguluje: „Stąd również i tzw. Msza Święta ślubna sprawowana w sobotę wieczorem (zwykle nie wcześniej niż o godzinie 16.00) może zadośćuczynić obowiązkowi uczestnictwa we Mszy Świętej niedzielnej jedynie wówczas, gdy jest ona Mszą Świętą niedzielną, połączoną z udzieleniem sakramentu małżeństwa. W praktyce oznacza to, że formularz tej Mszy Świętej (czyli teksty modlitw i czytania biblijne podczas niej używane) jest wzięty z niedzieli przypadającej następnego dnia”]. Dotyczy to w szczególności Niedziel Adwentu, Wielkiego Postu i Okresu Wielkanocnego oraz uroczystości przypadających w niedzielę. W przypadku Niedziel Okresu Zwykłego i Okresu Narodzenia Pańskiego można skorzystać z formularza Mszy obrzędowej za nowożeńców, o ile sakrament małżeństwa nie jest sprawowany podczas cotygodniowej parafialnej Mszy niedzielnej. Stosownie do okresu liturgicznego należy wykonać hymn Chwała na wysokości Bogu oraz złożyć Wyznanie wiary (po modlitwie powszechnej). W Niedziele Okresu Zwykłego i Okresu Narodzenia Pańskiego, gdy nie sprawuje się Mszy obrzędowej, wykonuje się czytania z odpowiedniej niedzieli, jednak jedno czytanie można zaczerpnąć z rytuału sakramentu małżeństwa. Podczas Mszy sprawowanej z formularza za nowożeńców należy korzystać z czytań zawartych w Obrzędach sakramentu małżeństwa6].
8. Ksiądz proboszcz winien zadbać o to, aby w czasie liturgii były używane aktualne i schludne księgi liturgiczne. Dotyczy to zwłaszcza Lekcjonarza mszalnego oraz rytuału Obrzędy sakramentu małżeństwa.
9. Jeśli małżeństwo sprawuje się w czasie Mszy św., małżonkowie mają prawo przyjąć Komunię św. pod dwiema postaciami, najlepiej z darów konsekrowanych w czasie tejże Mszy.
10. Należy pamiętać, że zgodnie z księgą Obrzędów sakramentu małżeństwa w czasie Mszy za nowożeńców opuszcza się Akt pokuty, a po modlitwie Ojcze nasz należy odmówić odpowiednie błogosławieństwo nowożeńców, po czym przechodzi się do wezwania: Pokój Pański niech zawsze będzie z wami, następnie mówi się: Przekażcie sobie znak pokoju, opuszczając inne modlitwy7].
11. W czasie przekazywania znaku pokoju kapłan powinien zachować umiar. Może przekazać go nowożeńcom, nie powinien zaś opuszczać prezbiterium8].
Śpiewy i muzyka
12. Śpiew, który wyraża wiarę ludu Bożego, jest ważną i integralną częścią liturgii9]. Szczególnie podczas liturgii obrzędowych obserwuje się dziś zbyt dużo śpiewu solowego albo śpiewu chóru lub scholi, co powoduje bierne uczestnictwo wiernych. Należy tak układać repertuar pieśni, by wierni mogli je wspólnie śpiewać z użyciem dostępnych środków do wyświetlania tekstów albo specjalnie przygotowanych tekstów drukowanych.
13. Właściwy dobór śpiewów oraz osób śpiewających jest nierzadko powodem niepotrzebnych dyskusji w kancelariach parafialnych. Nie każdy śpiew, który podoba się narzeczonym, nadaje się do wykonywania w czasie liturgii sakramentu małżeństwa. Ponieważ sprawujemy sakrament małżeństwa i Najświętszej Eucharystii, które są oficjalnym publicznym kultem Kościoła, w trakcie celebracji należy posługiwać się tylko i wyłącznie zatwierdzonymi pieśniami liturgicznymi, przeznaczonymi do liturgii. Dlatego w trosce o piękno liturgii, w oparciu o praktykę naszej diecezji zarządzam, że w czasie liturgii Mszy św., także ze sprawowaniem sakramentów i sakramentaliów, można korzystać z repertuaru pieśni, dostępnego w następujących śpiewnikach kościelnych (także w ich wcześniejszych wydaniach):
· Karol Mrowiec (red.), Śpiewnik liturgiczny, Lublin 1998;
· Jan Siedlecki, Śpiewnik kościelny, wyd. XLI, W. Kałamarz CM, A. Ziółkowski CM (red.), Kraków 201510];
· Gizela M. Skop (red.), Exsultate Deo. Śpiewnik mszalny, wyd. X, Kraków 2010
· oraz pieśni i utwory muzyczne z listy, zatwierdzonej przez Diecezjalną Komisję Muzyki Kościelnej.
14. Wielowiekowa tradycja Kościoła zawsze za pierwszy śpiew liturgii rzymskiej uważała chorał gregoriański, z którego skarbca także należy czerpać w sprawowaniu liturgii sakramentu małżeństwa. W tym kontekście powinno się zwrócić szczególną uwagę na śpiew starożytnego hymnu Veni, Creator Spiritus (O, Stworzycielu, Duchu przyjdź), aby był wykonywany poprawnie i, jeśli okoliczności za tym przemawiają, po łacinie oraz w całości.
15. W repertuarze wokalnej muzyki solowej lub chóralnej należy korzystać tylko z utworów przeznaczonych do użytku liturgicznego. Nie wolno wykonywać żadnych utworów o charakterze świeckim, piosenek religijnych albo muzyki popularnej11].
16. Psalm responsoryjny może wykonywać tylko jedna osoba, stojąc na ambonie. Nie należy tego śpiewu powierzać kilku osobom, scholi lub chórowi12].
17. Zgodnie z instrukcją Konferencji Episkopatu Polski oprócz organów „mogą rozbrzmiewać w liturgii także inne instrumenty. Jednak nie każdy instrument odpowiada godności świątyni i jest w jednakowym stopniu zdatny do wzmacniania ducha modlitwy. Nie wolno używać w liturgii instrumentów przeznaczonych do wykonywania muzyki świeckiej (np. gitara elektryczna, perkusja, fortepian, syntezator)”13].
18. Muzykę instrumentalną – na pierwszym miejscu organową – wolno wykonywać przed rozpoczęciem śpiewu na wejście (śpiewu na wejście nie wolno opuścić), podczas przygotowania darów, po wykonaniu śpiewu na Komunię, jeśli rozdzielanie Komunii św. nadal trwa (śpiewu na Komunię nie wolno opuścić), w ramach uwielbienia po Komunii św. oraz po zakończeniu Mszy św. Utwory wykonywane podczas liturgii winny pochodzić z kościelnego skarbca muzyki sakralnej i odpowiadać charakterowi poszczególnych części Mszy św. Nie wolno wykonywać utworów pochodzenia świeckiego, zarówno dawnych, jak i współczesnych14]. Ponadto należy zachować właściwe proporcje pomiędzy muzyką instrumentalną a śpiewem, by nie wykluczyć wiernych z udziału we wspólnym śpiewie.
19. W czasie rozmowy narzeczonych z duszpasterzem w kancelarii parafialnej należy poruszyć temat śpiewu i jego wykonawców pamiętając o tym, że pierwszeństwo należy się zawsze organiście, za którego utrzymanie odpowiedzialni są także wierni zawierający sakrament małżeństwa. Należy im uświadomić, że ofiary składane przy okazji ślubów, chrztów i pogrzebów to często główne źródło utrzymania organistów.
20. Inni muzycy, zarówno wokaliści, jak i instrumentaliści mogą być dopuszczeni do wykonywania śpiewów i muzyki w czasie liturgii jedynie w porozumieniu z księdzem proboszczem oraz z organistą i tylko wówczas, gdy ukończyli Kurs Liturgiczny dla pełniących posługę muzyczną w liturgii.
21. Ponadto, „muzyka w liturgii ma być wykonywana wyłącznie «na żywo». Niedopuszczalne jest stosowanie tzw. automatycznych organistów. Muzyka odtwarzana elektronicznie nie może zastępować gry na instrumentach lub śpiewu zgromadzonych” 15]. Dlatego też zabronione jest wykorzystywanie w liturgii jakichkolwiek nagrań, np. jako akompaniamentu dla śpiewu lub solowej gry na instrumencie.
Dekoracja kościoła
22. Pod wpływem środków społecznego przekazu, filmów i innych sposobów komunikacji rozpowszechniło się wśród niektórych wiernych błędne przekonanie, jakoby dekoracja kościoła była jednym z najistotniejszych elementów przygotowania do sakramentu małżeństwa. Szczególnie pod wpływem protestanckich ceremonii zaślubin wielu katolików zaczęło ustawiać w kościołach różnego typu bramy, szpalery ze sztucznych kwiatów czy świec albo innych materiałów. Należy uświadamiać wiernym, szczególnie podczas rozmowy w kancelarii parafialnej przy okazji zgłaszania ślubu, że dekoracja kościoła ma wyrażać podniosłość uroczystości, ale nie powinna być przesadna ani kiczowata. Najważniejszą przestrzenią, w której sprawowana jest Msza św. oraz obrzędy sakramentu małżeństwa jest prezbiterium oraz znajdujący się w nim ołtarz i to tam należy skupić uwagę uczestników.
23. Wiele kościołów, zwłaszcza starszych, posiada piękne ornamenty, malowidła i inne elementy architektury. Nie wymagają one tym samym dodatkowego ozdabiania. Wystarczające jest – jak to słusznie czyni wiele par nowożeńców – zadbanie o estetyczną dekorację kwiatową ołtarza, ambony i innych miejsc prezbiterium. Godną pochwały jest praktyka, by te żywe kwiaty zostawały w kościele na niedzielę, podczas której duszpasterze dziękują nowym małżonkom za ten ich dar na rzecz parafii.
24. Zabrania się ustawiania dodatkowych świec czy to wzdłuż nawy kościoła, czy w innych jego miejscach. W liturgii Kościoła rzymskiego świece pali się zasadniczo jedynie na ołtarzu, w czasie proklamacji Ewangelii, a szczególnie podczas wystawienia Najświętszego Sakramentu czy procesji. Ustawianie szpaleru świec dla nowożeńców nie ma żadnego uzasadnienia, jest ponadto zagrożeniem bezpieczeństwa uczestników liturgii.
25. Niedozwolone jest także sypanie kwiatami w kościele przed narzeczonymi. Taki gest w tradycji Kościoła katolickiego jest stosowany tylko przed Najświętszym Sakramentem.
Inne wskazania
26. Uroczystość zaślubin sprawowana w świątyni wymaga stosownego, raczej godnego niż wygodnego stroju, zarówno nowożeńców, jak i gości. Odkryte ramiona, zbyt krótkie sukienki i spodnie nie są do pogodzenia z powagą liturgii.
27. Obrączki do ołtarza może przynieść dziecko, może je także podać zakrystianin albo inna, odpowiednio przygotowana osoba.
28. Sugeruje się, aby było dwoje świadków: mężczyzna i kobieta.
29. Należy zachować umiar i rozsądek w wyrażaniu radości podczas wychodzenia nowożeńców z kościoła. Prosi się nowożeńców, aby – jeśli to możliwe – pamiętając także o względach ekologicznych, przekonali swoich gości, by nie używali konfetti, które jest trudne do posprzątania z placu kościelnego, jak i ryżu, który jest pokarmem. Stosowniejszym miejscem niż kościół na użycie takich środków ekspresji, jak np. oklaski, jest sala weselna.
30. Wśród narzeczonych rozpowszechnia się godna pochwały praktyka proszenia gości, aby zamiast kwiatów ofiarowywali im inne przedmioty, np. zabawki, przybory szkolne czy książki, które potem przekazują na cele charytatywne, np. domy samotnej matki czy dzieła Caritas. Warto podjąć z narzeczonymi ten temat podczas Spotkań dla narzeczonych lub rozmowy w kancelarii parafialnej.
31. Osoby, które filmują lub wykonują zdjęcia w czasie ceremonii zaślubin winny mieć właściwe przygotowanie i przed uroczystością przedstawić się księdzu w zakrystii. Powinni także mieć ukończony stosowny kurs, organizowany przez władze kościelne.
32. Zabronione jest używanie dronów wewnątrz kościołów oraz wchodzenie przez fotografów i filmujących na ambony.
33. Tam, gdzie istnieje zwyczaj obchodzenia ołtarza na „ofiarę” przez nowożeńców, należy go zachować. Dotyczy to także zwyczaju zostawiania przez nowożeńców wiązanki ślubnej na ołtarzu dedykowanym Matce Bożej.
34. Księża Proboszczowie, na mocy sprawowanego urzędu, są zobowiązani do szczególnej dbałości o właściwy zapis o zawarciu sakramentu małżeństwa w Księdze Ochrzczonych, w księdze Protokołów przedślubnych, w Księdze Zaślubionych, a także w kartotece parafialnej. Należy to uczynić bez zbędnej zwłoki. Dotyczy to obowiązku powiadamiania proboszcza miejsca chrztu o zawartym małżeństwie kanonicznym (Ne temere) oraz urzędowym, pięciodniowym obowiązku dostarczenia przez proboszcza podpisanego zaświadczenia o zawarciu małżeństwa do Urzędu Stanu Cywilnego16].
Zakończenie
35. Właściwe i pobożne sprawowanie sakramentu małżeństwa będzie z pewnością zachętą dla innych młodych, aby przemyśleć taki sposób przeżycia tej chwili. Do takiego roztropnego i skromnego przygotowania ślubu zachęca narzeczonych Papież Franciszek: „Zarazem jednak byłoby dobrze, aby wasze wesele było skromne i uwydatniało to, co jest naprawdę ważne. Niektórzy bardziej troszczą się o znaki zewnętrzne, o przyjęcie, o zdjęcia, o stroje, o kwiaty… To są rzeczy ważne w czasie święta, ale tylko wtedy, gdy potrafią wskazywać na prawdziwy
powód waszej radości: błogosławieństwo Pana dla waszej miłości. Postarajcie się o to, aby tak jak wino w Kanie, zewnętrzne aspekty waszego święta ujawniały obecność Pana i przypominały wam oraz wszystkim obecnym o źródle i przyczynie waszej radości”17].
Płock, dn. 10 lutego 2020 r.
Nr 338/ 2020
† Piotr Libera, Biskup Płocki
Ks. Piotr Grzywaczewski, Kanclerz
[1] Por. Komisja ds. Kultu Bożego i Dyscypliny Sakramentów, „Źródło i szczyt”. Życie liturgiczne i sakramentalne w Diecezji Płockiej, w: Gdzie jest Bóg, tam jest przyszłość. XLIII Synod Diecezji Płockiej, Płock 2015, s. 93-102, 111-112; Komisja ds. Małżeństwa i Rodziny, Obrona i promocja rodziny w Diecezji Płockiej, w: tamże, s. 128-146; Instrukcja o duszpasterstwie rodzin, tamże, s. 473-478; Instrukcja o przygotowaniu do małżeństwa iżycia rodzinnego w Diecezji Płockiej; tamże, s. 479-489.
[2] Konferencja Episkopatu Polski, Uchwała nr 15/364/2014 z dn. 13 marca 2014 r. w sprawie zatwierdzenia IV przykazania kościelnego i promulgacji jednolitego tekstu przykazań kościelnych po ich nowelizacji wraz z wykładnią, w: Okólnik Kurii Diecezjalnej Płockiej 10 (2014), s. 52-54, tu: s. 54
[3] Por. Komisja ds. Kultu Bożego i Dyscypliny Sakramentów, „Źródło i szczyt”, s. 124.
[4] Konferencja Episkopatu Polski, Stanowisko biskupów polskich w sprawie małżeństwa katolickiego zawieranego poza miejscem świętym (16 kwietnia 2016 r.), n. 27.
[5] Komisja ds. Kultu Bożego i Dyscypliny Sakramentów, „Źródło i szczyt”, s. 104.
[6] Por. Obrzędy sakramentu małżeństwa dostosowane do zwyczajów diecezji polskich, Katowice 1995, nr 34, 54-56.
[7] Por. Obrzędy sakramentu małżeństwa, nr 77.
[8] Por. Ogólne wprowadzenie do Mszału Rzymskiego, n. 82 i 154; Konferencja Episkopatu Polski, Wskazania Episkopatu Polski po ogłoszeniu nowego wydania Ogólnego wprowadzenia do Mszału Rzymskiego (9 marca 2005 r.), n. 33.
[9] Por. Sobór Watykański II, Konstytucja o liturgii świętej Sacrosanctum Concilium, n. 112.
[10] Śpiewnik ks. Jana Siedleckiego podczas 372. Zebrania Plenarnego (14-16 kwietnia 2016 r.) został uznany przez Konferencję Episkopatu Polski jako ogólnopolski śpiewnik liturgiczny.
[11] Por. Święta Kongregacja Obrzędów, Instrukcja Musicam sacram o muzyce w Świętej Liturgii, n. 43 i 63; Konferencja Episkopatu Polski, Instrukcja Konferencji Episkopatu Polski o muzyce kościelnej (14 października 2017 r.), n. 7 i 30g.
[12] Konferencja Episkopatu Polski, Wskazania Episkopatu Polski po ogłoszeniu nowego wydania Ogólnego wprowadzenia do Mszału Rzymskiego (9 marca 2005 r.), n. 14.
[13] Konferencja Episkopatu Polski, Instrukcja Konferencji Episkopatu Polski o muzyce kościelnej, n. 37b.
[14] Por. tamże, n. 7 i 37.
[15] Tamże, n. 40. Powyższe przepisy liturgiczno-muzyczne dotyczą również pogrzebu chrześcijańskiego.
[16] W kwestiach prawnych, dotyczących sakramentu małżeństwa, obowiązujące normy zawiera Dekret ogólny Konferencji Episkopatu Polski o przeprowadzeniu rozmów kanoniczno-duszpasterskich z narzeczonymi przed zawarciem małżeństwa kanonicznego z dn. 8 października 2019 r.
[17] Franciszek, Spotkanie z parami narzeczonych, Watykan, 14 lutego 2014 r.
Namaszczenie Chorych:
"Choruje ktoś wśród was? Niech sprowadzi kapłanów Kościoła, by się modlili nad nim i namaścili go olejem w imię Pana. A modlitwa pełna wiary będzie dla chorego ratunkiem i Pan go podźwignie, a jeśliby popełnił grzechy, będą mu odpuszczone." (Jk 5,14-15)
Ten sakrament nie jest ostatnim namaszczeniem jak niektórzy sądzą. Jest to sakrament umocnienia w chorobie. Jeśli ktoś choruje można do niego zaprosić kapłana, aby go namaścił świętym olejem, wyspowiadał go i udzielił mu Komunii Świętej. Zasadniczo na każdą prośbę rodziny odwiedzamy chorych, a już na pewno przed świętami Bożego Narodzenia i Wielkanocy. Na bliskich osoby chorej – wierzącej – spoczywa obowiązek przygotowania chorego do tego sakramentu i poproszenie kapłana. W nagłych wypadkach, kapłan przychodzi na każde wezwanie do chorego.
Przy zgłoszeniu chorego należy określić jego stan zdrowia (zwłaszcza czy jest on w stanie przyjąć Komunię Świętą).
W domu chorego należy przygotować:
• stół nakryty białym obrusem
• krzyż
• świece
Prosimy nie czekać na ostatnią chwilę z wezwaniem kapłana do chorego aby ten obrzęd nie stał się Ostatnim Namaszczeniem.
Pierwsza Spowiedź i Komunia Święta
Pierwsza Spowiedź i Komunia Święta to pierwsze z ważnych wydarzeń w życiu dziecka. To wydarzenie winno angażować rodziców, rodzeństwo, chrzestnych i dziadków oraz stać się umocnieniem wiary całych rodzin. Do końca września każdego roku, rodzice dzieci przygotowujących się do Pierwszej Komunii Świętej chodzących do Szkoły Podstawowej w Proboszczewicach i Zągotach dokonują zgłoszenia dziecka do Pani Katechetki, natomiast rodzice dzieci chodzących do szkół poza terenem parafii, dokonują zgłoszenia dziecka do księdza odpowiedzialnego za przygotowania dzieci do tej uroczystości. Rodzice dzieci, które były ochrzczone poza Parafią muszą dostarczyć akt chrztu dziecka. Spotkania w kościele parafialnym z księdzem odpowiedzialnym za przygotowanie dzieci do tej uroczystości odbywają się dla rodziców i dzieci, począwszy od października, w każdą trzecią niedzielę miesiąca, po Mszy świętej o godz. 10.00. Trzy nieusprawiedliwione nieobecności powodują skreślenie z listy kandydatów. Uroczystość pierwszokomunijna w 2024 roku odbędzie się w niedzielę 12 maja na Mszy św. o godz.11.30. Odpowiedzialnym za przygotowanie do Pierwszej Komunii Świetej jest ks. proboszcz.
Przygotowanie do odnowienia przyrzeczeń chrzcielnych w parafii św. Floriana
Uroczystość Odnowienia Chrztu Świętego to kolejne ważne wydarzenie w życiu dziecka, w jego rozwoju wiary. To, co przyrzekali i wyznawali rodzice i chrzestni w czasie chrztu, dzieci w czasie tejże uroczystości uczynią sami. Uroczystość ta powinna być wydarzeniem religijnym całej rodziny. Rodzice dzieci przygotowujących się do Odnowienia Przyrzeczeń Chrztu Świętego, do 30 września do księdza odpowiedzialnego za przygotowanie tych dzieci, dokonują na pobranym formularzu zgłoszenia dzieci uczęszczających do szkół znajdujących się poza terenem parafii. Natomiast dzieci uczęszczające do Szkoły Podstawowej w Proboszczewicach i Zągotach rodzice zgłaszają do Pani Katechetki, również do końca września. Spotkania dla dzieci i ich rodziców odbywają się w kościele parafialnym, począwszy od października, w każdą czwartą niedzielę miesiąca, po Mszy świętej o godz. 10.00.
W roku 2024 uroczystość Odnowienia Przyrzeczeń Chrztu Świętego odbędzie się w niedzielę 19 maja o godz. 11.30
Do odnowienia przyrzeczeń chrzcielnych może przystąpić dziecko wierzące, ochrzczone, praktykujące systematycznie wiarę (niedzielna Msza Święta, rekolekcje, spowiedź, Komunia Święta, codzienna modlitwa), żyjące w zgodzie z zasadami moralności chrześcijańskiej, biorące udział w spotkaniach przygotowujących do tej uroczystości. Brak któregokolwiek z powyższych warunków powoduje odłożenie odnowienia przyrzeczeń do czasu osiągnięcia należytej dojrzałości (np. do przyszłego roku).
Rodzice i Kandydat do odnowienia przyrzeczeń chrzcielnych przyjmują następujące obowiązki i zasady:
1. Systematyczny i zaangażowany udział w szkolnej katechezie. Katecheta wyraża zgodę na odnowienie przyrzeczeń chrzcielnych przez kandydata.
2. Systematyczny udział w spotkaniach w kościele. Ewentualne nieobecności należy usprawiedliwiać w ciągu tygodnia u katechety.
3. Trzy nieusprawiedliwione nieobecności powodują skreślenie z listy kandydatów.
4. Z kandydatem do odnowienia przyrzeczeń chrzcielnych w spotkaniach uczestniczą Rodzice.
5. Kandydat powinien wykazać się znajomością pacierza i wiedzy religijnej.
6. Kandydat otrzymuje na spotkaniu materiały bądź inne zadania do osobistej pracy. Osoby nieobecne na spotkaniu zobowiązane są w najbliższym możliwym czasie odebrać swoje materiały u katechety.
7. Kandydat powinien angażować się w życie religijne (np. grupa ministrancka, schola)
8. Spotkania wszystkich kandydatów odbywać się będą przeciętnie raz w miesiącu w kościele parafialnym. Terminy kolejnych spotkań podawane będą w ogłoszeniach parafialnych i na spotkaniach. Odpowiedzialnym za przygotowanie do Odnowienia Przyrzeczeń Chrzcielnych jest ks. Adam Kowalski.